Lectoraat Onderwijs & Sociaal Ondernemerschap

Onderzoeksthema

In het lectoraat Onderwijs & Sociaal Ondernemerschap staat het leren sociaal te ondernemen centraal. Het onderzoek richt zich op een didactiek die leerlingen en (aankomende) onderwijsprofessionals in staat stelt de kennis en vaardigheden te ontwikkelen die nodig zijn voor het actief bijdragen aan duurzame ontwikkeling. 

Onderwijs in sociaal ondernemerschap is gericht op het leren om actief en ondernemend bij te dragen aan duurzame ontwikkeling.
Kinderen die leren sociaal te ondernemen komen in aanraking met de echte wereld en met vraagstukken op het gebied van duurzame ontwikkeling. Ze leren bijdragen aan de oplossing van problemen door initiatief te nemen en tot actie over te gaan, om zo producten of diensten te ontwikkelen die bijdragen aan duurzame ontwikkeling. Denk bijvoorbeeld aan het verminderen van de plasticsoep en opwarming van de aarde, maar ook aan verbetering van de leefbaarheid van een wijk en het terugdringen van vooroordelen, discriminatie en armoede. Al deze aspecten komen terug in de door de Verenigde Naties geformuleerde duurzame ontwikkelingsdoelen.
Onderwijs in Sociaal Ondernemerschap zit op het snijvlak van Onderwijs gericht op Duurzame Ontwikkeling en Ondernemerschapsonderwijs. De Europese Commissie benoemt zowel aandacht voor duurzame ontwikkeling als het ontwikkelen van ondernemerschap als belangrijke aandachtsgebieden voor het onderwijs.
Het gaat bij het leren sociaal te ondernemen ook om de vraag hoe je je verhoudt tot de ander en de wereld, om het samen perspectief ontdekken en om het zoeken naar een goede balans tussen wat wenselijk is voor jezelf, de ander en de wereld.
Onderwijs in sociaal ondernemerschap staat in het basisonderwijs en de lerarenopleiding nog in de kinderschoenen, en doorontwikkeling vraagt gezamenlijke inspanning en onderzoek. Wil je meer weten over het thema? Bekijk de leaflet 'Leren sociaal te ondernemen op de basisschool'.

Onderzoeksvragen

In de eerste lectoraatsperiode heeft ten aanzien van het thema Onderwijs & Sociaal Ondernemerschap de vraag “Wat zijn kenmerken van het leren sociaal te ondernemen in het basisonderwijs?” centraal gestaan. Literatuurstudie en verkennende empirische studies hebben geresulteerd in een eerste antwoord.
De komende lectoraatsperiode staan de volgende twee vragen centraal: “Wat zijn ontwerpprincipes voor het vormgeven van onderwijs in sociaal ondernemerschap in het basisonderwijs” en “Wat zijn kritische factoren voor het in lerarenopleiding vormgeven van de tweeledige focus: a. zelf leren sociaal te ondernemen en b. het verzorgen van onderwijs in sociaal ondernemerschap in het basisonderwijs?”
In de eerste lectoraatsperiode stond ook het thema Onderwijs & Leertechnologie centraal.

Onderwijs

Het lectoraat draagt bij aan de integratie van het leren sociaal te ondernemen en onderwijs in sociaal ondernemerschap in het onderwijs van de Marnix Academie.

Impact

Het lectoraat Onderwijs & Sociaal Ondernemerschap sluit aan bij de profilering van de Marnix Academie als een lerarenopleiding die bij haar medewerkers, haar (aankomende) onderwijsprofessionals en leerlingen in het basisonderwijs maatschappelijke betrokkenheid wil aanwakkeren en omzetten in maatschappelijk handelen.

Lectoraatsgroep

De lectoraatsgroep Onderwijs & Sociaal Ondernemerschap voert onderzoek uit op het terrein van onderwijs in sociaal ondernemerschap: het onderdeel van burgerschapsonderwijs dat zich richt op het voorbereiden op het deelnemen aan en vormgeven van de maatschappij, zoals beschreven in de Wet verduidelijking burgerschapsopdracht voor het funderend onderwijs (augustus 2021).

De lectoraatsgroep bestaat uit zeven leden: vier docentonderzoekers, twee studentonderzoekers en de lector Onderwijs & Sociaal Ondernemerschap. De docentonderzoekers zijn werkzaam bij de Marnix Academie en hebben een mastergraad of een vergelijkbare kwalificatie. Zij hebben expertise op het terrein van onderzoek. De studentonderzoekers zijn studenten van de driejarige pabo.

Over de lector

Dr. Stella van der Wal-Maris is lector Onderwijs & Sociaal Ondernemerschap.

Stella van der Wal - Maris

Lector Onderwijs & Sociaal Ondernemerschap

2025

Bom, S. (2025). Maatschappelijke betrokkenheid omzetten in maatschappelijk handelen. Interview met Stella van der Wal-Maris. De VBS, januari, 14-15.

Van der Wal-Maris, S. J., & De Putter, J. (2025). Small Scale Partnership -Tools voor Onderwijs in Sociaal Ondernemerschap. Posterpresentatie op Radiant Onderzoeksdag, 16 januari, Utrecht.

Kuijpers, E. (2025). Jij maakt verschil! Onderwijs in Sociaal Ondernemerschap en de inzet van technologie. Gastcollege, master Onderwijs & Technologie, 11 maart, Utrecht.

Van der Wal-Maris, S. J. (2025). Externe oriëntatie - actief burgerschap bevorderen door Onderwijs in Sociaal Ondernemerschap -. Gastcollege, master Passend Meesterschap, 4 februari, Utrecht.

Van der Wal-Maris (2025). Burgerschapsonderwijs: Sociaal ondernemen in de klas en professionalisering. Inleiding op bijeenkomst Landelijke Onderwijs Pilot ‘Burgerschap en Duurzaamheid’, 13 februari, Amersfoort.

Van der Wal-Maris, S.J., Koene, J. & Mout, F. (2025). Education for Sustainable Development Shaped as Social Entrepreneurship Education (SEE) – Students’ Perceptions of Required Competences and Learning Environment in Teacher Education. Discourse and Communication for Sustainable Education, 16(1), 5-22. https://doi.org/10.2478/dcse-2025-0002

Beerepoot, I., Smakman, L., & Van der Wal-Maris, S. J. (2025). Sociaal ondernemen met je klas. Inspiratiesessie op Congres Duurzame Pabo, 25 april, Rotterdam. Gecanceld.

Klaver, L., Van der Wal-Maris, S. J., Van der Zee, S., & Van Voorthuijsen, M. (2025). Burgerschapsonderwijs: Beschouwing van twee aanpakken voor het vergroten van maatschappelijke betrokkenheid. Tijdschrift voor Lerarenopleiders, 46(1), 57-76.

Akkermans, E., Kuijpers, E. & Van der Wal-Maris, S.J. (2025). Bekwaam, betrokken, bevlogen. Inspiratie- en dialoogsessie op Dag van het Partnerschap, 9 april 2025, Utrecht.

Van der Wal-Maris, S. J. (2025). Let's change the world into a better place! - Social Entrepreneurship and Social Entrepreneurship Education (SEE). Lecture in the international BIP ‘SEE-ing a better world’. 17 March, Krems, Austria.

Poulissen, N. (2025). Tools for Social Entrepreneurship Education. Small Scale Partnership KA 210. Posterpresentation, ETEN netwerkconferentie, Roemenië.

2024

2023

2022

De Vries G., Van der Wal-Maris S., De Hamer A., & Nijdam C. (2022). The Rise of Competence-Based Learning in the Netherlands and Its Impact on the Implementation of ESD at Marnix Academie. In: Vare P., Lausselet N., Rieckmann M. (eds). Competences in Education for Sustainable Development. (p. 103-112). Sustainable Development Goals Series. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-91055-6_13

Hebing, R. (2022). Curriculum in ontwikkeling: computational thinking op de pabo. Presentatie op VELON, Brugge, België.

Koene, J., & Van der Wal-Maris, S. (2022). Studenten en leerlingen aan de knoppen. Presentatie op VELON, Brugge, België.

Lectoraatsgroep Onderwijs & Leertechnologie (2022). E-magazine Onderwijs & Leertechnologie 2021-2022. Radiant lerarenopleidingen.

Mol, K. & Van der Wal-Maris, S. J. (2022). Children as (social) changemakers. English translation of ‘Kinderen als (sociale) changemakers’, oorspronkelijk gepubliceerd in JSW, vakblad voor leerkrachten in het basisonderwijs 2122(2), 6-9.

Mout, F., Koene, J., & Van der Wal-Maris, S.J. (2022). Students and pupils at the helm together - social entrepreneurship in education. Presentation held at ETEN congress, 21-23 April 2022, Vienna, Austria.

Rijborz, D. & Van der Wal-Maris, S. J. (2022). Een storymap als eigentijds didactisch middel voor onderzoekend leren in de eigen omgeving. Presentatie op VELON/VELOV congres, Brugge, België.

Rijborz, D. & Van der Wal-Maris, S. J. (2022). Je onderwijs verrijken met behulp van ICT. webinar

Rijborz, D. & Van der Wal-Maris, S. J. (2022). Onderzoekend leren in de eigen omgeving met de digitale tool StoryMaps. Presentatie op Onderwijs Research Dagen, 6-8 juli, Hasselt, Belgium.

Van der Wal-Maris, S. J. (2022). First Step in Design Based Research on Social Entrepreneurship Education in Primary Education. Presentation held at EAPRIL Conference 2022, 23-25 November, Nijmegen, The Netherlands.

Van Voorthuijsen, M., Van der Wal-Maris, S. J., & Rigg, E. (2022). ‘Escape the classroom’ door leren sociaal te ondernemen. Presentatie op Onderwijs Research Dagen, 6-8 juli, Hasselt, Belgium.

Van Voorthuijsen, M., Van der Wal-Maris, S. J., & Rigg, E. (2022). Children as changemakers by Social Entrepreneurship Education. Poster presentation held at EAPRIL Conference 2022, 23-25 November, Nijmegen, The Netherlands.

Wezendonk, A., & Oonk, B. (2022). Datagestuurd werken in de rekenles met behulp van adaptieve leertechnologie. Presentatie op VELON, Brugge, België.

2021

Wezendonk, A., & Van der Wal-Maris, S.J. (2021). Adaptive learning systems in mathematics in primary education. Online presentatie op EAPRIL, Kufstein, Oostenrijk.

Hebing, R. (2021). Embedding computational thinking in Dutch primary teacher education. Online presentatie op EAPRIL, Kufstein, Oostenrijk.

Mout, F. & Koene, J. (2021). Move & Marnix; studenten begeleiden leerlingen in het leren sociaal te ondernemen. Utrecht: Marnix Academie

Hebing, R. & Oonk, B. 20 januari 2021. Sessie ‘Plugged programmeren in reken-wiskunde-onderwijs’ tijdens webinar ‘Naar meer programmeren op de basisschool’ van TechYourFuture.

Hebing, R., & Oonk, B. (2021). Computational thinking op de pabo: van ontwerpprincipes naar ontwerpimplementatie. Bijdrage aan de online Onderwijs Research Dagen 2021, 7-9 juli.

Jansen, P. & Van der Wal-Maris, S.J. (2021). Digitale technologie voor een betere wereld. Webinar.

Lectoraatsgroep Onderwijs & Sociaal ondernemerschap. (2021). Leaflet Leren Sociaal te Ondernemen in het basisonderwijs.

Mol, K. & Van der Wal-Maris, S. J. (2021). Kinderen als (sociale) changemakers. JSW, vakblad voor leerkrachten in het basisonderwijs 2122(2), 6-9.

Mout, F., & Slappendel, J. (2021). Leren Sociaal te Ondernemen op de basisschool. Workshop op jubileumcongres Duurzame Pabo, 15 april 2021.

Rijborz, D., & Van der Wal-Maris, S. J.  (2021). Bijdrage van storymaps aan de onderzoekende houding van leerlingen en het (leren) verklaren van de wereld om hen heen. Rondetafelgesprek op Onderwijs Research Dagen, 7-9 juli 2021.

UKids projectgroep (2021). Website UKids - YouthStart - Entrepreneurial Challenges . (Website ontwikkeld als onderdeel van het Erasmus+ project Youth Start Social Entrepreneurship Programme for Kids).

Van der Wal-Maris, S. J. (2021). Jij maakt verschil! Lezing op jubileumcongres Duurzame Pabo, 15 april 2021.

Van der Wal-Maris, S. J., Mol. K., & Rigg, E. (2021). Grensverleggend opleiden: leren bijdragen aan duurzame ontwikkeling en sociaal ondernemerschap. Rondetafelgesprek. Online VELON/VELOV congres.

Van der Wal-Maris, S. J., Rigg, E., Van Voorthuijsen, M. & Van Oortmerssen, M. (2021). Leren Sociaal te ondernemen - Theoretische verkenning (eerste versie, voor intern gebruik op Marnix Academie).

Wezendonk-Brouwer, A., & Van der Wal-Maris, S. J. (2021). Hoe kan de inzet van adaptieve leersystemen de didactische kwaliteit van reken- wiskundeonderwijs in de basisschool vergroten? Rondetafelgesprek op Onderwijs Research Dagen 2021.

Wezendonk-Brouwer, A., & Van der Wal-Maris S.J.  (2021). (Ingediend) Increasing the pedagogic quality of mathematics education in primary schools by the use of adaptive learning systems in (werktitel). EAPRIL, 24-26 november 2021.

2020