Project voor ontwikkeling toolkit Onderwijs in Sociaal Ondernemerschap

Waar gaat het project Tools voor Onderwijs in Sociaal Ondernemerschap over?
De Marnix Academie heeft in samenwerking met Hogeschool PXL (België) en stichting MOVE de beurs Small Scale Partnership toegekend gekregen. We werken aan de ontwikkeling van een digitale toolkit die leraren (in opleiding) in Nederland en België zal ondersteunen bij het vormgeven van onderwijs in sociaal ondernemerschap. Leraren hebben aangegeven dat zij hierin handelingsverlegenheid ervaren. Wij denken dat de ontwikkeling van deze tools die handelingsverlegenheid kan verkleinen.

Wat vraagt het van een leerkracht om sociaal ondernemend les te geven? 
Leren sociaal te ondernemen bestaat uit twee onderdelen: dat kinderen leren hoe je de wereld mooier/duurzamer kunt maken (duurzame ontwikkeling) en hoe je daarop kunt handelen (ondernemerschapsonderwijs). De eerste stap is verbinden, wat vinden we een belangrijk onderwerp met elkaar? Dan, welke kansen zien we bij dit onderwerp en welke ideeën kunnen we bedenken om dit onderwerp op te pakken? De laatste stap is dan het ontplooien van initiatieven en het creëren van waarde. Naarmate dit proces vordert nemen de kinderen steeds meer zelf the lead. Dat is een lastige balans voor een leraar, enerzijds het proces faciliteren en anderzijds vertrouwen op het eigen oplossend vermogen van kinderen.

Hoe kan deze toolkit daar een bijdrage aan leveren?
Sociaal ondernemend onderwijs is een manier om de maatschappelijke betrokkenheid aan te wakkeren bij kinderen, waarvan uit eerder onderzoek blijkt dat dit voor leerkrachten lastig is. De toolkit zal een antwoord zijn op de vraag: hoe kun je sociaal ondernemend onderwijzen? De toolkit zal werkvormen aanreiken om dit onderwijs vorm te geven. Een werkvorm om bijvoorbeeld met de klas in verbinding te komen met een onderwerp of om te helpen met ideeën genereren.

Dus de toolkit is niet gekoppeld aan een bepaald onderwerp of thema?
Dat klopt. Hoewel de Sustainable Development Goals (SDG) altijd het uitgangspunt zijn als het gaat om sociaal ondernemerschap, die staan ook afgebeeld op de blokken in de hal van de Marnix Academie. De SDG’s zijn de 17 doelen die opgesteld zijn door de VN met het streven dat er in 2030 wereldwijd verbetering is op die punten. De doelen beschrijven wat er nu nog ontbreekt in de wereld. Bij sociaal ondernemerschap is het uitgangspunt het mooier maken van de wereld, die doelen geven het kader aan. Maar de tools die we nu ontwikkelen zou je kunnen inzetten op iedere inhoud die je met een groep wil behandelen. De tool wordt een concreet antwoord op de vraag hoe je deze vorm van sociaal ondernemend onderwijs vormgeeft.

Welke stappen moeten er nu nog gezet worden om tot een eindproduct te komen?
We zijn nu een eerste prototype aan het ontwerpen van de toolkit, deze gaan we testen in klankbordsessies met leraren (in opleiding). Daarna gaan we aan de slag met een online versie van de toolkit. We gaan de eerste pilot van de toolkit in de praktijk brengen en gebruikservaringen verzamelen in focusgroep-gesprekken. Dan komt er op het eind nog een fase om de toolkit te optimaliseren. Dit hele proces gaat nog 2 jaar duren.

Als je nu vooruitkijkt in dit proces van de toolkit, waar kijk je dan het meest naar uit?
Ik kijk ernaar uit om deze toolkit in de praktijk tot uiting te zien komen. Ik denk dat ik dat het leukste stukje ga vinden.

En als de toolkit nu ontwikkeld is, wat is dan de ideale situatie? Wat hoop je dat het leerlingen zou kunnen opleveren?
Dat kinderen het gevoel ontwikkelen met dit type onderwijs dat zij change agents zijn. Dat kinderen leren dat zij ‘het verschil kunnen maken’. Dat dát besef er komt, dat is het hele doel van onderwijs in sociaal ondernemerschap. En mijn hoop is dat als je kinderen dit al van jongs af aan leert dat je kinderen handvatten mee kunt geven voor die onzekere toekomst. Dat is mijn idee van mooi onderwijs.

Ben je na het lezen van dit interview benieuwd geworden naar de opzet van dit onderzoek - Neem dan een kijkje op het Kennisplatform.

Dit project wordt uitgevoerd door Stella van der Wal-Maris, Jolanda de Putter, Marijke van Voorthuijsen, Catherine Roden (Hogeschool PXL, België), Eva Kuijpers, Stijn Hulshof (vervanger van Jans Koene), Maud Weerden (Stichting MOVE), Daniëlle van der Kuyl (stichting MOVE) en Marieke Benjamins-ter Hoeven.