Kwaliteit Ont-Moeten

Onlangs mocht ik voor het partnerschap een auditorentraining verzorgen voor nieuwe auditoren, drie collega’s uit de scholen en drie uit de pabo. Ik verzorg dit soort sessies al een aantal jaren op landelijk niveau en vind het een van de leukste en boeiendste maar ook moeilijkste onderwerpen om mee bezig te zijn. En dat heeft alles te maken met het woord ‘kwaliteit’. Kwaliteit is zo veelomvattend en voor we er erg in hebben blijft het bij algemene uitspraken (“Er wordt begeleiding geboden”) en vergeten we echt te duiden wanneer we iets goed vinden of juist niet (“Begeleiding is afgestemd op de leervragen van de lerende”). Kwaliteit roept ook vaak associaties op met administratie, papier- en schrijfwerk (op momenten zelfs ook nog bij mij) en verantwoording afleggen: dat moeten we ook nog! Kwaliteit leveren willen we allemaal, geloof me, maar zaken als de papieren verantwoording, leggen we liever bij een ander, bijvoorbeeld de kwaliteitsadviseur.

Sessies, zoals onlangs met collega’s van POO, maken duidelijk dat het werken aan en praten over kwaliteit heel interessant en waardevol kunnen zijn. Immers, aan kunnen geven wanneer iets echt kwaliteit heeft, vraagt een goed gesprek én een eigen kwaliteitsbewustzijn – met ook de ruimte om dit bij te stellen. De meest elementaire vraag is toch telkens weer: Samen Opleiden, wat is dat ook alweer? Hoe zien wij dat als POO, en wanneer is het goed? Pas daarna volgen vragen als: hoe geeft de schoolopleider vorm aan samen opleiden op school? Hoe dragen instituutsopleider en mentoren bij? Welke concrete voorbeelden hebben we daarvan en is het ene voorbeeld beter dan het andere? Of: Wanneer is er sprake van een rijke leeromgeving op school voor de aanstaande leraar? Wat is eigenlijk een rijke leeromgeving? Met elkaar delen van beelden, bespreken van wanneer we tevreden (voldoende) en trots (goed) zijn is een belangrijke stap in kwaliteitsontwikkeling. Het moge duidelijk zijn dat ik iedereen binnen samen opleiden een dergelijke sessie gun.

Kwaliteit maken en zijn we samen. In alles wat we doen ontmoeten we collega’s, studenten, activiteiten en instrumenten die kwaliteit hebben en bieden. Dat zijn de leerzame ontmoetingen. Daar worden we samen beter van. En dat is uiteindelijk waar het om gaat, dat we ons samen verantwoordelijk voelen voor onze eigen kwaliteit (doe ik de goede dingen en doe ik die goed?) en voor de kwaliteit van samen opleiden op school en binnen ons partnerschap (Doen wij de goede dingen en doen wij die goed?). Dit vraagt een leercultuur, waarin dialoog voeren, vragen stellen en feedback geven normaal is. Dan is vastleggen en verantwoorden slechts een kleine vervolgstap. Op het moment dat we dat gerealiseerd hebben, gaat het werken aan kwaliteit als vanzelf en gaat het ‘moeten’ ervanaf!

Samen leren en werken aan kwaliteit vraagt om ‘Ont-moeten’! En dat betekent ook: niet alleen gaan voor jaarlijks een verplicht moment maar streven naar ‘iedere dag een beetje beter’. Om daar alvast een start mee te maken kan ik de kaartenset Blik op Samen Opleiden vanuit mijn perspectief en de ander van harte aanraden. Een mooi instrument om met elkaar in gesprek te gaan over Samen Opleiden, voor eenieder die leert en werkt binnen een partnerschap. Doe je mee?

Miranda Timmermans

Het instrument is hier te downloaden:
Handleiding Blik op Samen Opleiden
Blik op Samen Opleiden vanuit mijn perspectief en de ander

Meer weten over kwaliteit en kwaliteitscultuur:
Kwaliteitskader Samen Opleiden en Inductie
Leren Onderzoeken Creëren Kwaliteitscultuur