8 januari 2025

Leerkracht: een kleurrijk beroep

Een heldere, concrete en gedeelde visie op het beroep leerkracht geeft het samen opleiden kwaliteit (1). Maar hoe bespreek je nu je professie op een leuke betekenisvolle manier met elkaar? Het landelijk beroepsbeeld geeft kaders, maar dé leraar bestaat niet. Wat is er nu leuker dan het nieuwe jaar 2025 kleurrijk te beginnen en meteen nog eens het beroepsbeeld van de leerkracht in de spotlights te zetten? Laten we eens verder inzoomen op het beroep leerkracht aan de hand van een kleurplaat!

Ons eigen partnerschap heeft een gedragen en gedeelde visie op het beroep geformuleerd dat enerzijds gebaseerd is op de bekwaamheidseisen en anderzijds op onze kernwaarden Betrokken, Bevlogen en Bekwaam. Maar ook landelijk wordt er veel geschreven en gepubliceerd over het Beroepsbeeld van de Leraar. Zo presenteerden de bonden in mei 2024 het beroepsbeeld van de leraar (2). Een beroepsbeeld dat met door en voor leraren uit alle drie de sectoren is gemaakt: meer dan 6000 leraren hebben meegewerkt om een ‘eigen’ beroepsbeeld te schrijven. Dit landelijke beroepsbeeld geeft weer wat alle leraren gezamenlijk hebben en beschrijft
•   de essentie van het beroep,
•   de professionele identiteit van de leraar,
•   de ontwikkeling van de leraar en
•   verschillen tussen onderwijssectoren (3; 4; 5).
Interessant om te lezen en je mening over te vormen!

Ik breng dit beroepsbeeld onder de aandacht, vanuit de veronderstelling en verwachting dat we met elkaar als (toekomstige) onderwijsprofessionals voortdurend het gesprek voeren over wie we zijn als leerkrachten, wat we doen en hoe we ons willen ontwikkelen (hoe actueel in een tijd waar het gesprek gaat over het opsplitsen van de pabo naar Jonge en Oude Kind). Zoals gezegd, in een partnerschap Samen Opleiden is de visie op het beroep het hart van de samenwerking en het kompas voor de studenten.

Maar hoe bespreek je nu je professie op een leuke betekenisvolle manier met elkaar? Het landelijk beroepsbeeld geeft kaders, maar dé leraar bestaat niet. Het beroep is veelzijdig, speelt zich af in een onderwijslandschap dat in beweging is en wat onder druk staat en nooit hetzelfde is. Vanuit Expeditie Lerarenagenda (6), waar collega-lector Wouter Schenke aan meegewerkt heeft, zijn veel mooie instrumenten ontwikkeld om dat te doen. Ik breng hier de ‘kleurplaat’ onder de aandacht (7). De kleurplaat is uitermate geschikt om het gesprek met elkaar te voeren over de leraar die je bent en die je morgen of in de verdere toekomst wil worden.

De kleurplaat is een manier om in te kleuren hoe jouw onderwijslandschap eruit ziet. De ontwikkelaars nodigen uit om de volgende vragen al kleurend te beantwoorden:

Hoe ziet ‘jouw onderwijsveld’ eruit? Wie herken jij? Waar ben je zelf?
En wie/waar zijn belangrijke anderen voor jou?
Kijk: neem de tijd: wie en wat zie jij?
Kleur: veel plezier, alles mag!
Licht toe: vertel ons welke keuzes je gemaakt hebt!
Vanuit Samen Opleiden voeg ik nog graag toe:
Verdiep: waarvoor hebben we bewust aandacht als Partners in Opleiding en Ontwikkeling?

Het lijkt mij een goed idee om 2025 creatief te beginnen en tijdens een SOL netwerk, met je collega-mentoren én met aanstaande collega’s te reflecteren op en het gesprek eens te voeren over onszelf; leerkrachten. Of zoals de ontwikkelaars zeggen: “De kleurplaat is een ontspannende en creatieve activiteit waarbij je jouw perspectief op het onderwijsveld letterlijk kleur geeft”.

Ik wens jullie veel plezier en een kleurrijk en mooi leer-krachtig 2025 toe.