Verdere verbetering voltijd bacheloropleiding

Studenten pabo lerarenopleiding basisonderwijs van de Marnix Academie

De Marnix Academie werkt continu aan het verbeteren van de opleiding. Soms kleine aanpassingen, maar soms ook meer ingrijpende, zoals nu. In september krijgen de eerstejaars studenten een opleiding die nog beter aansluit bij de praktijk en bij de samenleving en waarin het onderwijs en de toetsing meer in samenhang zijn vormgegeven. En dat alles nog steeds met de belangrijke waarden: bekwaam, betrokken en bevlogen.

Aan de verbetering wordt al geruime tijd gewerkt. Het verbeterproces heeft de naam Afstemming 2020 gekregen, kortweg A2020. Koen Luijns is projectleider van A2020: “Met de verbeteringen mikt de Marnix Academie op het verhogen van de studentbetrokkenheid en daarmee de kwaliteit van de opleiding.”

Onderwijseenheden

In de aangepaste opleiding werken de studenten elk half jaar in twee onderwijseenheden. In een onderwijseenheid staan de taken die horen bij het beroep van leraar basisonderwijs centraal. In deze leertaken komen verschillende basisschoolvakken in samenhang aan bod. Daarbij leren studenten via feedback en een reflectie daarop. Reacties van bijvoorbeeld docenten, medestudenten en mentor helpen de student verder in de ontwikkeling naar een goede leraar basisonderwijs. 

In het eerste half jaar staan de onderwijseenheden ‘Ik als leraar’ en ‘Kijken met kinderogen’ in het rooster. In ‘Ik als leraar’ staan de allereerste lesactiviteiten van de student de nieuwe rol als leraar centraal. Onder begeleiding groeien ze in de verschillende rollen van leraar. Bij ‘Kijken met kinderogen’ leren studenten dat goed onderwijs begint bij de kinderen. Waar worden zij enthousiast van? Hoe denken zij over de wereld om hen heen? Hoe komen zij tot leren? 

Deze onderwijseenheden zijn op twee dagen gepland. De andere studiedagen worden gebruikt voor verwerking, verdieping en samenwerking in de digitale leeromgeving. Studenten volgen trainingen om hun vaardigheden te verbeteren en ze leren in de praktijk.

Verbouwing

De onderwijseenheden vinden plaats in een dynamische leeromgeving op de academie: het Marnix leerplein. Op het leerplein werken studenten  afwisselend in verschillende groepen. Op een leerplein is ruimte voor ongeveer honderd studenten. Er zijn verschillende momenten dat de groep samengenomen wordt, maar verder werken de studenten in instructiegroepen van twintig studenten, studiecoachgroepen van tien studenten en in leerteams van vijf studenten. De leerpleinen zijn hiervoor heel geschikt voor, omdat verschillende delen van de ruimte afgeschermd kunnen worden. Er komen bijvoorbeeld fijne plekken voor instructie, samenwerken of 1-op-1 gesprekken. In de komende maanden worden grote delen van de Marnix Academie verbouwd tot leerpleinen. Daarnaast blijven voldoende lokalen beschikbaar voor het onderwijs dat niet in leerpleinen plaatsvindt, zoals tijdens de minoren waarin studenten zich in de laatste drie semesters van de opleiding kunnen profileren.

Vakken gecombineerd

De basisschoolvakken worden niet, zoals voorheen, afzonderlijk gegeven, maar worden gecombineerd aangeboden. “Daar is heel bewust voor gekozen”, legt Koen uit. “In het basisonderwijs komen heel veel schoolvakken samen in één persoon: de leraar moet daar allemaal vorm aan geven. Door het werken met leertaken leren studenten welke vaardigheden gelden voor bijna alle schoolvakken én welke vaardigheden voor bepaalde schoolvak bijzonder belangrijk zijn. Vakspecifieke instructie en verwerking blijft dus belangrijk. Daarnaast blijkt uit onderzoek dat samenhang in onderwijs in een beroepsopleiding heel belangrijk is voor de kwaliteit van een beroepsopleiding.” 

Actieve leerhouding

“We verwachten een actieve leerhouding. Vanaf dag één. Het basisonderwijs vraagt immers om zelfsturende professionals.” Uiteraard hoeven studenten dat niet alleen te doen. De docenten en praktijkbegeleiders spelen een belangrijke rol, net als de studiecoach met wie de student aan zijn of haar eigen studentleerplan werkt. Zelfregulerend leren moet je leren. De vaardigheden en houdingsaspecten die hiervoor nodig zijn zullen met name bij studiecoaching aan de orde zijn. Studenten mogen groeien in zelfregulerend vermogen en daarin worden ondersteund. De ondersteuning is intensiever in het begin van de opleiding; een eerstejaars verschilt daarin duidelijk van een vierdejaars. In de eerste weken oefenen studenten bijvoorbeeld met vaardigheden als feedback geven, ontvangen en verwerken.”

Koen vindt het belangrijk om te melden dat de eerstejaars in 2021 geen onderdeel zijn van een experiment. “We houden natuurlijk vast aan de kwaliteit die we altijd bieden, maar we voeren wel een aantal verbeteringen door in onze opleiding. We gaan daarbij niet over één nacht ijs. We hebben de tijd genomen om de verbeteringen goed voor te bereiden en soms ook daadwerkelijk uit te proberen. Er zijn nu bijvoorbeeld al onderwijsprogramma’s in het tweede en derde studiejaar waarin schoolvakken gecombineerd aan bod komen.”

Lees meer over de voltijd bacheloropleiding