‘Sterke wisselwerking tussen onderwijs en onderzoek’

Actuele vraagstukken

De wereld staat niet stil. Of het nu gaat om het primair onderwijs, voortgezet onderwijs, mbo of hbo; scholen hebben continu te maken met allerlei ontwikkelingen waar zij actief een antwoord op moeten formuleren. Vraagstukken kunnen gaan over problemen, denk aan het lerarentekort of vroegtijdige schoolverlaters. Vraagstukken kunnen ook gaan over verlangens en uitdagingen: wij willen tweetalig onderwijs gaan geven bijvoorbeeld, of wij willen ons onderwijs inclusiever maken, meer creativiteit in het onderwijs brengen, hybride leren goed vormgeven, de relatie met het bedrijfsleven versterken et cetera. Allemaal voorbeelden van actuele vraagstukken. Binnen onderwijsinstellingen zijn mensen nodig die dit soort vragen onderzoeken op hun school, op een verantwoorde, onderzoeksmatige manier. Daar heb je methodekennis voor nodig. De teacher leaders die wij opleiden in de Master Leren en Innoveren, brengen deze in. Scholen hebben steeds vaker teacher leaders in huis. Ze realiseren zich dat ze bij de tijd moeten blijven door – goed onderbouwd! – te veranderen, verbeteren en vernieuwen. 

Hand in hand

Aan de Master Leren en Innoveren is bewust een lectoraat verbonden. Onderzoek en onderwijs staan in mijn ogen vaak te los van elkaar. Terwijl innoveren, leren en onderzoeken altijd hand in hand gaan wat mij betreft. Het lectoraat Leren en Innoveren heeft dezelfde focus als de master. Het accent ligt alleen anders: in de master staat het innoveren voorop. We leiden studenten niet op tot onderzoekers; we leren hoe ze onderzoekend kunnen innoveren. In het lectoraat staat het onderzoek voorop. We doen werkgericht onderzoek; onderzoeken die concrete kennis en inzichten opleveren voor de schoolpraktijk. Er lopen op dit moment diverse onderzoekstrajecten: bijvoorbeeld rondom normatieve professionalisering, het realiseren van een innovatieve cultuur op school, de sensitiviteit van leraren en de school als verblijfplaats. Ook participeren we als lectoraat in andere trajecten, zoals een meertalenproject.

Kennis maak je samen

Er is een sterke wisselwerking tussen de master en het lectoraat: de kennis die we opdoen in het lectoraat nemen we direct mee in de opleiding. Zo komt er dit jaar nog een essaybundel uit met recente onderzoeksresultaten. Die kennis brengen we niet alleen naar buiten, maar zetten we ook in voor onze studenten. En het mooie is dat onze kenniskring gevormd wordt door mensen die bijna allemaal betrokken zijn bij de master. Als docent, als begeleider, als beoordelaar… Jouw docent bij de MLI doet dus óók onderzoek, zeker als het gaat om innovaties. Samen zorgen we ervoor dat de master zich inhoudelijk continu door ontwikkelt. Andersom halen we bij onze studenten, altijd mensen uit de praktijk, data en praktijkvoorbeelden op uit het werkveld. Waar mogelijk betrekken we ook hun scholen en schoolleiders bij het lectoraat. Kennis maak je samen. We hebben elkaar nodig! Zo ben ik op het moment van spreken met een groep schoolleiders in gesprek over het verduurzamen van innovaties.

Hoe veranker je innovaties?

Dit is meteen een belangrijke focus van het lectoraat: hoe kun je innovaties nu echt verduurzamen en verankeren binnen je schoolorganisatie? Wat je vaak ziet is dat er een grote drive is om innovaties neer te zetten, maar een paar jaar later is er niet veel meer van terug te vinden. Er is dus een verandering of verbetering opgestart, maar het bleek een tijdelijke exercitie. Hoe zorg je er nu voor dat een innovatie, nadat deze gerealiseerd is, ook echt beklijft? Uit ons onderzoek blijkt dat twee zaken heel belangrijk zijn. Allereerst moet iedereen zich eigenaar gaan voelen. Innoveren betekent vaak dat mensen nieuwe dingen moeten gaan doen of iets te leren hebben. Tegelijk zijn ze al druk genoeg; dat levert regelmatig weerstanden op. Betrek collega’s en teams daarom al heel vroeg bij een verandering. Het commitment van de schoolleider en ook de bestuurder zijn daarbij essentieel. Daarnaast is het, om innovaties te laten slagen, cruciaal dat er voldoende middelen zijn. Heel concreet: tijd, geld én kennis. Daarmee komen we weer op het belang van een goede teacher leader. Na het volgen van de MLI hebben onze studenten die kennis in huis.

Leren en Innoveren

In het ideale geval weet je met elkaar op school een innovatief klimaat te creëren. Dat betekent: open staan voor veranderingen, voorbeeldgedrag vertonen, anderen meekrijgen, omgaan met weerstanden, de juiste stappen zetten, de juiste middelen aanwenden… En dat zijn allemaal leerprocessen! Daarom heet zowel onze master als het lectoraat niet voor niets: Leren en Innoveren. Naast methodisch te werk gaan leren onze studenten ook te begrijpen waaróm iets succesvol is (of niet). Als je dat begrip hebt, kun je je kennis delen en kunnen wellicht ook andere scholen meeprofiteren van hoe jullie iets hebben aangepakt. Zodat je leert van elkaar en men niet allemaal hetzelfde wiel hoeft uit te vinden. Precies daar maken wij ons met het lectoraat ook hard voor: kennis beschikbaar maken voor anderen. Zowel voor onze studenten als voor schoolleiders.

Wil je meer weten? Op de opleidingspagina van de Master Leren en Innoveren vind je alle info. Ook hoe je je kunt aanmelden voor een (online) voorlichting.