Een manier om het leren van aanstaande leraren in de context van de school en de opleiding te verbinden is via het curriculum. Spraken we voorheen over een opleidings- en een werkplekcurriculum, in de context van samen opleiden is een curriculum in samenhang nodig. Wat verstaan we onder een curriculum in samenhang en hoe werkt dat?
Praatplaat Curriculum in samenhang
Een curriculum in samenhang is de vertaling van het beoogde curriculum naar individuele leertrajecten die aansluiten bij de leermogelijkheden die opleiding en werkplek bieden en tegemoetkomen aan de leerbehoeften van de student. Het streven is een optimale balans te vinden tussen deze drie.
Om samenhang te creëren is het nodig om de student, de schoolopleider en/of mentor en de instituutsopleider via driehoeksgesprekken gezamenlijk betekenis te laten geven aan de doelen zoals geformuleerd door de opleiding. Deze betekenisonderhandeling leidt tot gedeelde beelden bij alle betrokkenen, waardoor een gezamenlijke verantwoordelijkheid ontstaat voor het slagen van het leertraject van de student.
In de driehoeksgesprekken worden achtereenvolgens de leeropbrengst (1. wat ga ik leren?), de maat (2. wanneer is de prestatie voldoende of goed?) en de leerweg (3. wat ga ik allemaal doen?) uitgewerkt. Bij het invullen van de leerweg wordt een bewuste keuze gemaakt uit de mogelijkheden en activiteiten die de leeromgeving van opleiding en school biedt. Of uit activiteiten die buiten deze leeromgeving geleerd kunnen worden.
Zo ontstaat voor de student één opleidingsroute waarbinnen de leermogelijkheden van opleiding en werkplek harmonieus passen bij wat de student wil en moet leren.
Vragen bij de praatplaat
1. Gebruik de praatplaat als voorbereiding op een driehoeksgesprek met een student.
2. Hoe verliep dit driehoeksgesprek?
3. Hoe hebben jullie het ervaren? Hoe heeft de student het ervaren?
4. Wat heeft het opgeleverd?
5. Deel die ervaringen ook eens als studenten met elkaar, als schoolopleiders/mentoren en als instituutsopleiders met elkaar. Welke inzichten levert dat op?
Samen ontwikkelen, samen opleiden in de driehoek
Lector Miranda Timmermans heeft met Marieke Schuurmans, leerkracht en schoolopleider bij LPS Bergen op Zoom en oud kenniskringlid van Avans lectoraat Leerkracht, de afgelopen jaren de tool Samen ontwikkelen, samen opleiden in de driehoek ontwikkeld.
Deze tool biedt begeleiding bij het samen ontwerpen van een nieuw curriculum of het vertalen en aanpassen van een bestaand curriculum, waarin vanuit gezamenlijke beelden een concreet en passend leerplan ontworpen wordt met en voor studenten. De tool helpt samenhang te creëren in beelden van studenten, mentoren, schoolopleiders en instituutsopleiders over het opleiden van leerkrachten: over leerdoelen en leeropbrengsten, prestaties, leerinhouden, organisatie en begeleiding.
- Samen ontwikkelen, samen opleiden in de grote driehoek
- Samen ontwikkelen, samen opleiden in de kleine driehoek
- Handreiking samen ontwikkelen en opleiden in de kleine driehoek
- Kaarten samen ontwikkelen en opleiden in de kleine driehoek
- Presentatie Samen ontwikkelen, samen opleiden
Ontwerpkit 'Bouwen aan een samenhangend curriculum voor het opleiden van leraren'
Miranda Timmermans en Chris Kroeze hebben voor het Platform Samen Opleiden & Professionaliseren een complete ontwerpkit gemaakt, die binnen partnerschappen gebruikt kan worden om te werken aan een curriculum in samenhang. De ontwerpkit bestaat o.a. uit een handleiding, praatplaten, digitalks en PowerPointpresentaties. Alle materialen vind je via de website Platform Samen Opleiden & Professionaliseren.