"Vitaler lesgeven dankzij ruilmarkt tussen collega’s"

Wieke van Hoek ging zo’n vijf jaar geleden al actief op zoek naar manieren om zelf vitaal te blijven als leerkracht. Het onderwijs en specifiek het basisonderwijs is koploper als het gaat om het aantal burn-outs. Niet echt een positie om blij van te worden…. Wieke: ‘Wat mij enorm fascineert is hoe de ene leerkracht wel een burn-out krijgt en de andere niet. Toen een collega van wie ik het totaal niet verwachtte een sabbatical nam, ging bij mij de alarmbel af. Hoe was het eigenlijk gesteld met mijn eigen vitaliteit?’ Ze stelde een Happy List op van dingen waar ze energie van krijgt: ‘Als je moe bent, zijn dát vaak de dingen die je schrapt, terwijl ze juist zo belangrijk zijn om in balans te blijven!’

Niet de enige

Sporten, kunstzinnig bezig zijn, in een koor zingen, een boek lezen. Het zijn zomaar een paar voorbeelden op Wiekes Happy List. ‘En zo heeft iedereen zijn eigen energiegevers.’ Al pratende met collega’s merkte ze dat ze niet de enige is bij wie dit soort activiteiten er al snel bij inschieten wanneer het druk is. In schooljaar 2020-2021 startte ze met een masteropleiding bij de Marnix Academie, de master Leren & Innoveren, waarbinnen ze zich specialiseerde in het onderwerp vitaliteit. Wieke: ‘Omdat dit onderwerp mij zo aan het hart gaat, is het nóg mooier om te horen dat de Marnix Academie nu een Master Vitaliteit & Professionaliteit aanbiedt.’

Succesfactoren

Eind 2020 richtte ze binnen de vrijeschool een ontwikkelgroep Vitaliteit op. Samen met vijf andere collega’s verkende ze de succesfactoren voor een vitale loopbaan in het onderwijs. ‘We kregen de ruimte om tijdens een aantal studiedagen – zelf spreek ik liever over inspiratiedagen – het thema vitaliteit nader te onderzoeken. Dat deden we aan de hand van verschillende werkvormen en meetinstrumenten.’ Dit leidde tot de gezamenlijke conclusie dat niet iedereen in het team warm loopt voor dezelfde onderwerpen. ‘Denk aan digitale geletterdheid; waar de een hier echt affiniteit mee heeft, levert het voor een ander juist werkdruk op. Tijdens de inspiratiedagen legden we de vinger op de zere plek en was het voor ons duidelijk dat we meer wilden gaan werken vanuit ieders kwaliteiten.’ Het werd dé hamvraag van haar afstudeeronderzoek voor de master: Hoe draagt werken vanuit eigen kwaliteiten bij aan het stimuleren van vitaliteit binnen de organisatie?

Ruilmarkt

Wieke: ‘Binnen ons team is er veel kennis en kunde aanwezig. Tegelijk hebben we weinig zicht op elkaars kwaliteiten en nog belangrijker, we maakten er te weinig gebruik van.’ Haar masteropleiding vormde een mooie springplank om nieuwe kennis en onderzoeksvaardigheden op te doen, dichtbij haar eigen praktijk. ‘Tijdens een inspiratiedag in januari 2022 hebben we met elkaar heel concreet gemaakt wat er het komende schooljaar op ons pad zou komen als team. Vervolgens heeft iedereen aangegeven wat hem of haar energie gééft, en wat hem of haar energie kóst. Om vervolgens vraag en aanbod bij elkaar te brengen in een soort ruilmarkt.’ Het leidde tot duidelijke afspraken: wie doet wat? En: wie kan jou helpen met welke kwaliteiten? Dit gaf zoveel inzicht, dat het team besloot om dit voortaan elk halfjaar op deze manier in kaart te brengen.

Pionieren

Waar Wieke in haar eigen woorden echt aan het pionieren is geweest, mét mooie resultaten tot gevolg, is de master Vitaliteit & Professionaliteit specifiek rondom deze onderwerpen ontwikkeld. Wieke: ‘Ik heb uiteraard gevraagd of ik de literatuurlijst mag inzien en een aantal colleges kan bijwonen. Dat kan! Ik kijk daar nu al naar uit.’

De masteropleiding Vitaliteit & Professionaliteit start in september 2022 en is er voor iedereen die wil bijdragen aan de vitaliteit en het werkgeluk van collega’s. Een belangrijk element binnen de master zijn de psychologische principes rondom het in beweging zetten van mensen.

Meer weten over de Master Vitaliteit & Professionaliteit? Meld je aan voor een voorlichting of bekijk onze website. 

Tekst: Cindy Gijsbers
Foto: NFP